Schulden van de consument – Nieuwe wetgeving

De nieuwe wetgeving rond de schulden van de consument en de invordering ervan zal vermoedelijk dit jaar nog in werking treden. Dat zal van heel wat ondernemingen een aanpassing vragen. We doorlopen hieronder de belangrijkste punten zodat je helemaal mee bent.

Boek XIX schulden van de consument

Op 27 april 2023 nam de Kamer in een tweede lezing een nieuw wetsvoorstel aan. De wettekst ligt nu ter bekrachtiging voor aan de Koning. Deze zal in werking treden op de eerste dag van de 4de maand na de publicatie in het Belgisch Staatsblad. Een exacte datum kunnen we dus nog niet meegeven. Wellicht zal dit plaatsvinden eind 2023.

What’s new pussycat?

Deze wet zal een nieuw boek toevoegen aan het Wetboek Economisch Recht (WER). Dit boek is opgedeeld in twee luiken. Titel 1 gaat over de betaling van schulden van de consument aan een onderneming in het algemeen. Waar titel 2 de minnelijke invordering ervan regelt. De oude Wet van 20 december 2002 (betreffende minnelijke invordering) wordt hier in een aangepaste versie opgenomen.

Toepassing

Belangrijk om te verduidelijken: het gaat alleen om schulden van een consument of particulier aan een onderneming en minnelijke invordering. Dus zonder uitvoerbare titel, zoals bijvoorbeeld een vonnis.

Eerste herinnering gratis

Je zal als ondernemer jouw particuliere klant eerst een kosteloze herinnering moeten bezorgen. Daarbij dien je rekening te houden met een betaaltermijn van minstens 14 dagen. Deze termijn vangt pas aan – bij het verzenden via de post – op de derde werkdag na de verzending. In totaal hou je dus rekening met 17 dagen. Verzend je jouw boodschap elektronisch, dan start de termijn de dag na de verzending.

Zoals gezegd mag je niet onmiddellijk kosten in rekening brengen. Heb je een lang lopende overeenkomst waarbij je regelmatig levert (bv. energie), dan zal je op jaarbasis drie gratis rappels moeten bezorgen. Nadien mag je kosten aanrekenen tot een maximum van 7,50 euro vermeerderd met de werkelijke portokosten.

Verwijl- of nalatigheidsintresten

Reageert de consument niet op de herinnering? Dan kan je intresten eisen. Deze moet je uiteraard contractueel vastleggen, bijvoorbeeld in de algemene voorwaarden. De intresten kan je retroactief toepassen vanaf de dag na de verzending van de eerste herinnering. Deze laatste regel geldt alleen voor KMO’s.

Schadebeding

Een schadevergoeding kan je op twee manieren vorderen. Enerzijds een eenvoudige intrestvoet zoals hierboven vermeld. Dit dan maximaal aan de referentie-intrestvoet, vermeerderd met 8%. Daarnaast kan je werken met een forfaitaire schadevergoeding. De wetgever heeft hierop maxima gezet.

HoofdsomForfaitaire schadevergoeding
0,00 euro – 150,00 euro20,00 euro
150,01 euro – 500,00 euro30,00 euro + 10%
>500,00 euro65,00 euro + 5% met een maximum van 2.000,00 euro

Titel 2: minnelijke invordering

De originele Wet van 20 december 2002 vind je in een aangepaste vorm terug in het WER. We geven enkel de wijzigingen en meesbelangrijke aandachtspunten mee.

Verboden maatregelen

Je mag geen andere maatregelen nemen of geen handelingen stellen, voordat je een ingebrekestelling hebt verzonden. Daarmee zijn nu ook SMS berichten, telefoontjes, … helemaal gelijk gesteld.

Afbetalingsplan of betwisting

Wanneer de consument een afbetalingsplan vraagt of een redelijke betwisting overmaakt, mag je tijdelijk geen andere maatregelen nemen of handelingen stellen. Dit totdat de beslissing over het plan of dispuut werd meegedeeld. Als deze beslissing langer dan dertig dagen op zich laat wachten, stoppen de intresten met lopen.

Heb je een afbetalingsplan toegekend, dan zal je minimaal 1 keer per jaar een stand van zaken moeten overmaken aan jouw particuliere klant. Loopt het plan af, ben je verplicht hierover te communiceren.

Minnelijke schuldbemiddeling of collectieve schuldenregeling

Zodra de consument een aanvraag tot minnelijke schuldbemiddeling of een verzoekschrift collectieve schuldenregeling indient, mag je evenmin maatregelen treffen of handelingen stellen ter invordering. Dit tijdelijke verbod loopt voor een periode van 45 dagen, te rekenen vanaf de aanvraag of indiening van het verzoekschrift.

Overgangsbepaling

Deze nieuwe wetgeving zal ook al van toepassing zijn op overeenkomsten gesloten voor de inwerkingtreding, op voorwaarde dat de schuld vervalt na deze datum. Met andere woorden: de vervaldatum is determinerend.

Bedenkingen

  1. Het algemene doel van de wetgever is nobel: de consument bijkomend beschermen. Dat is wellicht nodig. Het is nog maar de vraag of deze regels daaraan tegemoetkomen. Een voorbeeld hiervan is de energiesector. Daarin zijn al heel wat specifieke bepalingen van toepassing. Deze nieuwe regels komen daar nu bovenop. Dat zorgt mogelijk voor rechtsonzekerheid.
  1. De betalingstermijn wordt verlengd van 15 naar 17 dagen, terwijl dezelfde wetgever begin 2022 de betalingstermijn in B2B zaken heeft verkort.
  1. De kosteloze herinnering kan voor een zekere geruststelling zorgen bij particulieren. Ze weten dat ze nog wat langer tijd hebben om te betalen, zonder bijkomende kosten. Hierdoor komt het werkkapitaal van onze ondernemingen wel mogelijk onder druk te staan.

TIP: je zal je administratie moeten aanpassen. Denk aan overeenkomsten, algemene voorwaarden, invorderingsprocedures en templates. Wacht hier niet te lang mee, want het najaar kan er sneller zijn dan verwacht.

Had je graag meer info over deze wijziging? Doe je graag beroep op een professional om je te laten begeleiden?